Discussie

Er zijn prachtige kinderboeken, kinderfilms en nog zo van alles. Beeldende kunst voor kinderen is er bijna niet. Dat moet veranderen, volgend jaar is het vijftien jaar geleden dat wij als eerste in Nederland gestart zijn met de kinderkunstuitleen, reden genoeg om de discussie over "beeldende kunst voor kinderen" op gang te brengen.

Waarom nu, beeldende kunst voor kinderen. Kinderen hebben al genoeg aan hun hoofd, lastige ouders, paardrijden, schaken, zo kan ik nog wel even doorgaan. Laat kinderen, kinderen zijn en zelf besluiten en onderoeken wat ze wel of niet leuk vinden. Het zijn in de regel volwassenen die deze ongein propageren en in dagelijkse onzinpraat er een educatief sausje over heen gooien. BAH!

Het is zonder meer een dubieus idee dat je als volwassene kinderen iets wil bij brengen! Je kunt inderdaad kinderen beter kinderen laten zijn en ze zelf dingen laten onderzoeken. Stel je voor dat ze iets zouden leren waar nog geen reclamefilmpje over is gemaakt! Aiii, zo'n kind raakt dan volledig van de kaart.
Henk Veen heeft dan ook volkomen gelijk, het zijn verdorie altijd weer die volwassenen met hun in een educatief sausje gedipte onzinpraat die kinderen willen opvoeden. Hoe halen ze het in hun hoofd? Zelf ken ik volwassenen die hun kinderen verplicht, jaaa, verplicht! hebben leren lezen en schrijven! Kun je nagaan hoe ver het uit de hand kan lopen.
Zijn er eigenlijk ook nog serieuze reacties op komst?

Mijn reactie is wel degelijk serieus bedoeld, maar ik begrijp de ironie van Uw reactie wel. Met mijn reactie vraag ik aan U waarom het klaarblijkelijk noodzakelijk is om kinderen verschillende facetten over "beeldende kunst" bij te brengen. Ik wantrouw Uw initatief en alle andere initiatieven in die richting. Volwassenen hebben nu eenmaal de neiging het altijd beter te weten voor kinderen. Regelmatig heb ik van geringe afstand schoolklassen mogen aanschouwen die in het kader van een of ander orientatievak het plaatselijk museum bezoeken. Met gepaste trots zeult de leraar of lerares de stoet van kinderen achter zich aan, onderwijl corrigerend optredend. "Overal van afblijven jongens" en "stil zijn en goed luisteren". De limonade na afloop is ontladend, bekertjes vliegen door de lucht en van kranten worden vliegtuigjes gemaakt. (Overigens dit gedrag verschilt niet van hoe volwassenen openingen bezoeken). Ondertussen drinkt de leraar of lerares een kopje koffie met de rondleidster, schouderklopjes uitdelend, "wat goed was het weer" en "wat hebben ze er veel van opgestoken".
Een aanschouwende triestheid, vooropgezet en en van alle omgangcodes voorzien. Dit heeft niets met beeldende kunst te maken.

Wordt het toch nog een discussie. Wantrouwend zijn is op zich goed, met name wanneer iemand het voordoet zich belangeloos in te zetten. Dat doe ik niet want ik probeer er mijn brood met te verdienen. Met het promoten van beeldende kunst voor kinderen. En dat doe ik ondertussen al bijna twintig jaar, 't heeft helaas vooral oud brood opgeleverd maar dat doet niet ter zake ('t werk zelf is vreselijk leuk).
De situatie die Henk Veen beschrijft komt mij zeer bekend voor. Dit soort situaties komen vooral voor daar waar mensen kinderen enthousiast moeten maken voor iets waar ze zelf ook niet voor uit hun bed komen.
Veel beeldende kunst is naar mijn mening ook totaal ongeschikt voor kinderen. Kinderen zijn wel intelligent, maar ze weten nog niet zoveel. Ze zijn vaak ook met heel andere dingen bezig en hebben een eigen specifiek gevoel voor humor.
Wij hebben jarenlang een boekhandel-galerie gehad en zagen dan wekelijks de meest fantastische kinderboeken verschijnen. Boeken waar kinderen zelf voor spaarden omdat ze ze zo graag wilden hebben. Waarom zou je een kind Maarten 't Hart laten lezen als er boeken van bijvoorbeeld Tonke Dragt zijn? (En niet alleen omdat ze veel beter schrijft.)
Als ik een stukje uit "Pudding Tarzan" voorlees, dan willen alle kinderen dat boek onmiddelijk lezen. Komrij lees ik zelf ook graag, maar kinderen zien daar de humor niet zo van.
Op beeldende kunstgebied bestaat er ook beeldende kunst voor kinderen, gemaakt door kinderboekenillustratoren. Dat werk staat op een enorm hoog niveau, maar het is "toegepaste kunst", wat dat dan ook moge zijn.
Volgens sommige mensen kan er in de vrije sector geen beeldende kunst voor kinderen bestaan omdat men kunst niet met een bepaald doel maakt. Zelf vind ik dat geen houdbaar argument. Daar hoor ik graag anderen hun mening over.
En tot besluit: het is niet omdat iemand kunst voor kinderen maakt dat het kunst voor kinderen is. Dat is iets wat kinderen zelf uitmaken, maar als volwassene kun je kinderen wel helpen om met dingen in contact te komen (onder de goede omstandigheden) waarmee ze normaliter niet in contact zouden komen. En het sterke van beeldende kunst voor kinderen is dat kinderen er enthousiast over zijn. Ook al is hun smaak niet altijd de mijne.
Roby Bellemans

Als ex-kind zie ik wel het belang in van kinderen in aanraking te laten komen met kunst. Ik kan me herinneren dat ik met mijn ouders in het Kroller-Moller museum was en me eindeloos heb vermaakt op het beeld van Dubuffet (jardin démaille?). Het gaat er niet om dat de volwassen wereld wel even aan de jeugd laat zien hoe zij met kunst om moet gaan en wat wel en niet geapricieerd dient te worden. Een kind weet prima wat het er zelf van vindt. Een docent kan hierbij als begeleider optreden en het kind bewust doen worden wat er allemaal aan beeldtaal is, zonder dat daar een waardeoordeel over uitgesproken dient te worden.
Verder denk ik dat het gewoon belangrijk is om in een jong stadium met alle vormen van beeldtaal in aanraking te worden gebracht om uiteindelijk in een later stadium te kunnen genieten van goede kunst of natuurlijk gewoon kunst af te kunnen wijzen. Als er niet in de jeugd al kennis is gemaakt met kunst is de kans groot dat dit op latere leeftijd ook niet meer gebeurd. En volgens mij is dat heel erg jammer.
Wel ben ik het ermee eens dat er op het gebied van kunst voor kinderen nog niet genoeg aanbod is. Maar dan denk ik meer aan de praktische bijkomstigheden die inderdaad tot nog toe situaties veroorzaken, waarbij de docent als politieagent moet optreden en het proces van kijken naar kunst niet tot zijn recht komt. Het eerder genoemde kroller-moller museum, en dan bedoel ik vooral de beeldentuin, is naar mijn mening hierop een uitzondering.
Ik hoop na mijn studie vergelijkende kunstwetenschappen aan de KUN, en met reeds een diploma 1e graads lerarenopleiding Tekenen op zak, in dit gebied aan de slag te kunnen en de museumwereld wat kindvriendelijker maken.
Met vriendelijke groet,
Jessie Baron.

Is het verkeerd wanneer een volwassene aan de jeugd laat zien hoe zij met kunst om moet gaan en wat wel en niet geapricieerd dient te worden?
Weet een kind prima wat het er zelf van vindt?
En dient een docent als begeleider op te treden zonder waardeoordelen te geven?
Ik begrijp de goede bedoelingen achter de uitspraken van Jessie Baron, maar ik denk dat het anders werkt.
Bijvoorbeeld de stelling dat een kind prima weet wat het er zelf van vindt. Volgens mij hebben kinderen maar weinig eigen mening. Als ze heel jong zijn volgen ze de mening van hun ouders en daarna die van hun vriendjes. Als ouder hou je daar rekening mee. Wilden wij met onze kinderen naar een museum, dan zorgden wij dat die of die vriendjes meegingen, want die vonden een museum ook leuk. Wilden onze kinderen dat er andere vriendjes meegingen, dan gingen wij niet want dan werd het een grote puinhoop.
En dan de kwestie van het geven van een waardeoordeel. In de relatie kind-volwassene is de volwassene altijd opvoedend bezig. Of je dat nu wil of niet. Als ouder maak je de selectie van wat je met je kinderen gaat doen, daarbij speelt je eigen waardeoordeel een fundamentele rol. Zo zal het ene ouderpaar naar Kroller-Muller en een ander ouderpaar naar de mini-play-back-show gaan, afhankelijk van de waardering die je er voor hebt.
Kinderen zijn voortdurend in ontwikkeling en zullen alles wat wordt aangeboden wikken en wegen. Dat wikken en wegen gebeurt op basis van argumenten. Tijdens dat proces heeft een kind weinig aan mensen met een waardevrije oftewel waardeloze mening.
Een volwassene die duidelijk maakt waarom hij of zij iets waardeert of juist niet, zal met argumenten moeten komen. De kinderen zullen daar tegen in kunnen gaan en dan zal blijken of de volwassene zijn waardeoordeel voldoende kan onderbouwen of niet. Uit eigen ervaring weet ik dat kinderen vreselijk kunnen zijn door je erop wijzen dat je twee minuten geleden iets anders beweerde. En dan moet je weer uitleggen waarom het daarnet anders was....
Met kinderen discussieren over beeldende kunst is erg moeilijk, ook al omdat er vaak zoveel meespeelt waar kinderen nog geen weet van hebben. Ze hebben vaak ook weinig affiniteit met de binnen de beeldende kunst behandelde thematiek. Op de diverse leeftijden zijn kinderen met voor hun belangrijke dingen bezig.
Ik pleit ervoor dat er kunst gemaakt wordt die aansluit bij die thematiek. Dat zal beslist niet eenvoudig zijn, goede kinderboeken onstonden ook niet zomaar.

: Het is zonder meer een dubieus idee dat je als volwassene kinderen iets wil bij brengen! Je kunt inderdaad kinderen beter kinderen laten zijn en ze zelf dingen laten onderzoeken. Stel je voor dat ze iets zouden leren waar nog geen reclamefilmpje over is gemaakt! Aiii, zo'n kind raakt dan volledig van de kaart.
: Henk Veen heeft dan ook volkomen gelijk, het zijn verdorie altijd weer die volwassenen met hun in een educatief sausje gedipte onzinpraat die kinderen willen opvoeden. Hoe halen ze het in hun hoofd? Zelf ken ik volwassenen die hun kinderen verplicht, jaaa, verplicht! hebben leren lezen en schrijven! Kun je nagaan hoe ver het uit de hand kan lopen.
: Zijn er eigenlijk ook nog serieuze reacties op komst?
: Is alles wat kinderen maken geen kunst? Anders gezegd. Kinderen moeten leren omgaan met hun expressie. Proberen de expressie die ze hebben te uiten in een tekening of schilderwerkje. Wie zijn wij dan als volwassenen om ons ermee te bemoeien en het te gaan beoordelen!

: Ik schrijf over beeldende kunst voor kinderen. Iedereen die iets positiefs meent bij te kunnen dragen (concreet: tentoonstelling, boek, film, enz.) kan mij bereiken: postbus@jerryenmanon.demon.nl
Ik ben voortdurend op zoek naar vermeldenswaardige initiatieven.
De discussie gaat niet langs mij heen. Ik begrijp de scepsis, maar ik benader het toch maar heel pragmatisch. Kunst kan gewoon heel leuk zijn voor kinderen (de sculptuur van Dubuffet in Kroller Muller is een goed voorbeeld) of ze het nou begrijpen of niet. Dat komt later wel, of niet. Kunst betekent vaak nieuwe beelden en daar zien kinderen spontaan toch ook wel de lol of het mooie van in. Niet altijd, maar het is de moeite waard om ze af en toe de gelegenheid te geven iets te bekijken.

Roby ge ze nen belachelijke lul

nick Wijnants schreef: "Roby ge ze nen belachelijke lul",
En zo levert ieder op zijn niveau een bijdrage aan de discussie. Het is zoals het hondje dat pist tegen de lantaarnpaal en denkt dat ie hem helpt schijnen.

: Er zijn prachtige kinderboeken, kinderfilms en nog zo van alles. Beeldende kunst voor kinderen is er bijna niet. Dat moet veranderen, volgend jaar is het vijftien jaar geleden dat wij als eerste in Nederland gestart zijn met de kinderkunstuitleen, reden genoeg om de discussie over "beeldende kunst voor kinderen" op gang te brengen.

Beste Roby,
Uit eerdere bezoeken heb ik je naam onthouden i.v.m. kunst voor kinderen. Zo juist heb ik nogmaals de discussie gelezen en kan me aardig in jouw standpunten vinden. Tegenwoordig geef ik lessen crea aan jongeren. Wat ik daarbij vooral belangrijk vind is om te laten zien dat er ook andere dingen te koop zijn in de wereld dan dat ze gewend zijn. Met kunst (voor kinderen) moet je m.i. een soort gelijke houding aannemen, daarnaast is het zinvol om ook kunst aan te bieden die aansluit van de belevingswereld van kinderen. Met het werk dat ik maak als beeldend kunstenaar bereik ik een publiek van jong tot oud. Hoewel vaak op andere vlakken. Zo kan een werk een volwassene aanspreken door de thematiek (inhoud)en een kind door het beeld (vorm). Dit tot mijn genoegen. Het is prettig als mijn werk mensen iets zegt en dat ze er hun eigen ideeën bij gaan vormen, ook al kunnen die anders zijn dan waarom ik het gemaakt heb. Dat kinderen nog niet alles begrijpen is niet erg, het belangrijkste is dat ze leren genieten van kunst en gaande weg zullen ze ontdekken dat het niet altijd alleen om een leuk "plaatje" gaat.
Binnenkort doe ik mee aan een tentoonstelling met kunst voor kinderen, mijn mede-exposanten hebben dingen gemaakt speciaal voor kinderen. Zelf doe ik mee omdat ik de vraag of ik iemand wist die dat ook deed kreeg in een periode dat ik bezig was geweest met een stoelen project en daardoor ontzttend veel zin had om stoelen voor kinderen te maken. Dit heeft geresulteerd in 3 "elfenbankjes" compleet met elfjes. Ik heb hier met veel plezier aan gewerkt en voelde me hoelanger hoe meer elf worden. Hoewel de stoeltjes op kinder formaat zijn gemaakt, vind ik het zelf belangrijker dat ze een bepaalde sfeer oproepen dan het feit dat je er op kan zitten. Zelf heb ik het dan ook liever over een expositie voor kinderen en volwassenen die nog als kind kunnen denken en voelen. Dat dit wat betreft mijn bijdrage gaat lukken blijkt al uit het feit dat ik iemand op bezoek kreeg, die het liefst meteen één van de elfenbankjes mee naar huis had genomen en dit alleen niet deed omdat ze er te groot voor was.
vriendelijke groet Saskia van Herwijnen
PS de expositie Kids2K loopt van 1 t/m 30 april bij galerie "Atelier de Eendvogel" in Gorinchem.

Beste Saskia,
Jouw reactie is me uit het hart gegrepen. Kinderen reageren gelukkig nog meestal heerlijk spontaan op allerlei vormen van kunst.
Wat leuk dat jouw tentoonstelling zoveel spontane reacties heeft opgeleverd. Ik weet nog hoe ik vroeger zelf kon wegdromen bij plaatjes en fantasieen in de vorm van toneelspelletjes over ballet en sprookjes.
Nu ben ik 41 en over anderhalf jaar hoop ik "afgestudeerd" te zijn aan de KABK te Den Haag.
Vorig jaar heb ik met behulp van een goede vriend, samen met een "klasgenootje" van mij een scriptie gemaakt; de titel was KINDEREN VAN NU, STRAKS VOLWASSEN KUNSTLIEFHEBBERS ?
Deze scriptie hebben Clara en ik ook naar Roby Bellemans gestuurd.
Groetjes, Jogéke

mondriaan is zo simpel en dat vind ik wel leuk.
op school heb ik wel is zelf een mondriaan schilderij na geschildert.
ik vond dat hij heel erg goed leek op het oginal.

Kunnen jullie ook iets organiseren met de titel: kunst voor/van gehandicapten (verstandelijk en/of lichamelijk)
Ik heb op een dagverblijf gewerkt met verst. geh. deze mensen maken ook MOOIE kunst

Wij hebben op onze tentoonstellingen al jaren werk van mensen die iets anders ontwikkeld/begaafd zijn. Er zijn ook gespecialiseerde galeries o.m. in Utrecht & Amsterdam zitten er hele goede. Niet alleen omdat ze prachtig werk hebben maar omdat ze ook op een fantastische manier omgaan met de mensen die het werk maken. Handel in kunst gemaakt door mensen met een handicap is soms nogal lucratief omdat mensen het werk kopen "om goed te doen". Vandaar dat de galerie in Utrecht al niet meer willen dat het erbij gezegd wordt, zij brengen kunst en wie het gemaakt heeft doet er niet zo toe.
Er is ook een hele grote jaarlijkse manifestatie van Very Special Arts.

Misschien is dit wel Kunst voor kinderen ?

www.schilderhermanus.nl

Het scheermes van Ockham gehanteerd, resulterend in veel plains trains, houses en automobiles. Zou u bijvoorbeeld Atomic Kitten's Last goodbuy dat zich op een vliegveld afspeelt gebruikmakend van een varieteit aan autombielen en Amerikaans aandoende toeristentypes, dan gaat dan uit e kunst. Be with you bijvoorbeeld dan weer niet (vanaf 1:30 m, voor kenners), want de nu zelf inkleurenpoppetjes (als ware het een paasei) bestaan niet meer.

Overigens staat de tijd niet stil, want de baardenvarieteit is enorm toegenomen ondanks dat men van het knuffelbare jaren70 speelgoed eerder het omgekeerde zou verwachten en dat geldt ook voor de manege. Met Jane en Kiki naar de paarden gaan kijken is aldus een hele gebeurtenis, waarbij ik voor Kiki opteer voor de dierenarts met gorilla en voor Jane twijfel tussen het *multisetmeisje* (prinses-hofdame-bruidsmeisje-elfje) en het sluikgekapte blonde kinderboerderijbezoek. Hetgeen wel een kleine genderbender vereist, maar eigenlijk zijn de Playmobielpopjes vrij androgyn en ik had nog een wisecrack willen maken over bij Atomic Kitten de borsten wegdenken dat valt niet mee maar ik heb geen goeie oneliner.

Levende beelden, kerstspel, hond met puppies, ziekenhuis, brandweer of vuilniswagen: Gilmore Girls dialogen bij de plaatjes van de Playmobielfolder komt enkel natuurlijk, in mijn geval tenminste.

You're an active part of the community (dat is precies hoe de Playmobielstijl valt samen te vatten)
You made all the donkey outfits for the christmasfestival last year. You played Tevye in the stars hollow theatre production. 5,5 stars in the stars hollow gazette, unheard of till then.

Ziet u wel? De catalogus voorziet overigens niet in een teenage mum maar wel in een gewone, die overigens verrassend veel op de dierenarts met de gorilla lijkt (de mum, niet het kind). Nerdette en afneembaar verband is voorradig, en de rugzak zelfs in oude en nieuwe stijl, doorhalen wat niet gewenst wordt. Uw school kan naar wens cq lumpsum uitgebried worden met een turnzaal of een praktijklokaal of een vrijwilliger om het suv's gevaar te regelen.


DIT ALLES overziend ben ik er dus helemaal ingedoken, maar ben ik nog niet los van Malle Pietje en de bimbo's. U herinnert zich immers als de dag van gisteren de eerste plaat, die tot gehoorbeschadiging toe opgeluisterd is met alles wat de zwaailichtensector te bieden heeft, crescendo al dente opgediend en wel in Phil Spectorstijl, wat in deze context bak herrie betekent. Brandweer, politie, Ridder en drakendoder dat zit er sowieso al in. Ruud de bruut haal ik van het piratenschip; het gaat zonder zeggen.

Maar .. er is zoveel meer. De jokermunt, ook te gebruiken in het Vuurcode Raadsel op het Schatteneiland, de zwarte zwanenridder, de zesvoudige ballista en de doorbraakmuur du chevaliers du Faucon .. ik moet me wel heel sterk vergissen wil hier geen materiaal voor een zestal geheide hits in schuilen.


Ja, op de Blarenberglaan 3 tot 5 te Mechelen (B) moet men zich maar eens goed verdiepen in imago, Umfeld en uitstraling van de Malle bimbae en hun Pietje.



1 keer gewijzigd. Laatste wijziging: 29/04/2011 15:49 door rhp.